همه ما زمانی که قصد خرید یا بارگذاری یک نرم‌افزار را داریم با نگارش‌های آلفا و بتای آن روبرو شده‌ایم. در این مقاله قصد داریم این واژه‌ها را بررسی کنیم و ببینیم که مثلا نسخه Beta از یک نرم‌افزار چه معنایی دارد؟
پیش از هر چیز به روند توسعه نسخه‌های یک نرم‌افزار اشاره می‌کنیم. وقتی یک نرم‌افزار یا یک پروژه آغاز می‌شود، چندین مرحله را تا رسیدن به نسخه نهایی طی می‌کند. نسخه‌ای از برنامه که در هر مرحله تولید و آماده می‌شود با واژه‌‌ای نشانه‌گذاری می‌شود که بیانگر آن مرحله از تولید نرم‌افزار و وضعیت پایایی آن است. این واژه‌ها به ترتیبی که در شکل موجود است، نام‌گذاری شده‌اند.


Pre-Alpha: در این مرحله پروژه تعریف شده و تمامی نیازمندی‌های آن مشخص می‌شود و پیاده‌سازی بخش‌های مختلف برنامه زمان‌بندی می‌شود، این مرحله شامل 4 بخش است:

1- مهندسی نیازمندی‌ها

2- طراحی نرم‌افزار

3- پیاده‌سازی نرم‌افزار

4- آزمایش برنامه پیاده‌سازی شده.

آزمایشی که در این مرحل صورت می‌گیرد در اصطلاح جعبه سفید1 نامیده می‌شود. در این روش تیم برنامه‌نویسی با استفاده از آزمون‌های یکسان بخش‌های مختلف برنامه را می‌آزمایند. در این مرحله برنامه تمام شده است ولی نه برای نسخه نهایی.

Alpha: در این مرحله نسخه آماده شده از مرحله Pre-Alpha در اختیار کارکنان شرکت قرار می‌گیرد (البته در شرکت‌های کوچک نسخه آلفا در اختیار عموم قرار می‌گیرد). کاربرانی که برنامه را در این مرحله تست می‌کنند، اغلب آزماینده نرم‌افزار هستند و به این آزمایش اصطلاحا جعبه سیاه گفته می‌شود. در این آزمایش کد منبع برنامه در اختیار افرادی که قرار است برنامه را تست کنند قرار نمی‌گیرد و تنها نگارش اجرایی را به عرضه می‌گذارند. بعضی ویژگی‌ها که در نسخه Pre-Alpha پیاده سازی نشده‌اند در نسخه آلفا پیاده سازی خواهند شد.

Beta: در این نگارش تمامی ویژگی‌های مدنظر تولیدکننده آماده می‌شود. در این مرحله یک نسخه در اختیار کاربران عمومی قرار می‌گیرد. در این مرحله کاربران عمومی برنامه را آزمایش می‌کنند و بازخوردهای خودشان و لیست اشکالات کشف شده را به تیم توسعه گزارش می‌دهند. در این زمان تیم توسعه مشغول رفع مشکلاتی می‌شود که کاربران به آنها اطلاع داده‌اند. و در این مرحله یکسری ویژگی‌هایی که تا قبل از این به آنها توجه نکرده بودند، به این نسخه اضافه می‌شود.

RC 2: در این مرحله تمامی اشکالاتی که کابران اطلاع داده‌اند رفع شده است و همین‌طور ویژگی‌هایی که تیم توسعه در مرحله بتا به آن رسیده‌اند در این نسخه آماده شده است. در واقع نسخه RC مطابق با نسخه نهایی برنامه است و در این مرحله ویژگی جدیدی به برنامه اضافه نخواهد شد. در این مرحله ویژگی‌هایی که در نسخه بتا به آن رسیده‌اند مورد آزمایش قرار می‌گیرد و باگ‌هایی که در مورد این ویژگی ها گزارش شده نیز رفع خواهد شد.

RTM 3: این واژه اصطلاحی است که بیشتر از طرف مایکروسافت استفاده می‌شود و عمومیت ندارد. نسخه RTM نسخه‌ای تجاری است و در واقع نسخه نهایی برنامه ‌است و در اختیار شرکای تجاری قرار می‌گیرد. به‌طور مثال نسخه‌ ویندوزی که برروی لپ‌تاپ‌ها نصب می‌شود پیش از عرضه ویندوز در اختیار سازندگان لپ‌تاپ‌ها قرار می‌گیرد تا آنها نیز سخت‌افزارهای خود را با سیستم عامل جدید آزمایش کنند. این نسخه همان نسخه RTM است که از طرف شرکت مایکروسافت به سازندگان لپ‌تاپ‌ها داده‌ می‌شود.

Final: نسخه فاینال نسخه نهایی از برنامه است که وارد بازار تجاری می‌شود در این مرحله همه افراد می‌توانند از برنامه استفاده کنند.بعد از عرضه نسخه نهایی برنامه به فاز نگهداری می‌رود.

این فاز بسته به تعهد و دیدگاه شرکت، از چند ماه تا چند سال به‌طول می‌انجامد. در این فاز ممکن است بعضی ویژگی‌ها از دید تیم توسعه پنهان مانده ‌باشد و یا برنامه دارای اشکال‌هایی باشد. در این مرحله شرکت سازنده یک‌سری بسته ارائه می‌دهد که مشکلات نرم‌افزار را برطرف می‌کند و در هر بازه زمانی یک Service Pack برای نرم‌افزار ارائه می‌شود. این سرویس‌پک شامل یک‌سری ویژگی‌های جدید و رفع مشکلات قبلی است. واژه سرویس‌پک بیشتر از طرف مایکروسافت مطرح می‌شود.
منبع:جام جم